Fyrsta Mósebók kap. 24
Uppsetan
Bíbliu útgáva
Tema
xvii.
Isaac and Rebekah
24:1-67:1
1.
Abraham Sends His Servant
24:1-14:1
1
Ábraham var nú gamal og hevði mong ár á baki; og HARRIN hevði signað Ábraham á allan hátt.
2
Tá segði Ábraham við tænara sín, hann, ið var tann elsti í húsi hansara og stóð fyri øllum, ið hann átti: „Legg hond tína undir lend mína,
3
so skal eg lata teg svørja um HARRAN, Gud yvir himli og jørð, at tú skalt ikki lata son mín taka sær konu av døtrum Kána’anita, sum eg búgvi ímillum!
4
Nei, tú skalt fara til mítt egna land og til ætt mína og taka Ísaki, syni mínum, konu haðani!“
5
Tænarin segði við hann: „Men vil kvinnan nú ikki koma við mær higar til hetta landið – skal eg so fara við syni tínum aftur í landið, sum tú fórt úr?“
6
Ábraham svaraði: „Varða teg fyri at fáa son mín at fara aftur hagar!
7
HARRIN Gud Himmalsins, sum førdi meg burtur frá húsi faðirs míns og føðilandi mínum, Hann, sum talaði við meg og svór mær og segði: „Avkomi tínum gevi Eg hetta land“ – Hann skal senda eingil Sín undan tær, so tú kanst taka syni mínum konu haðani.
8
Men vil kvinnan ikki koma við tær, so ert tú leysur frá hesum eiði til mín; tú mást bert ikki fáa son mín at fara aftur hagar!“
9
Tá legði tænarin hond sína undir lend Ábrahams, harra síns, og lovaði honum hetta við eiði.
10
Síðani tók tænarin 10 av kamelum harra síns og fór avstað; og við sær hevði hann alskyns dýrabarar gávur frá harra sínum; hann helt avstað og tók leiðina til Áram-Naharajim, til bý Nakors.
11
Har læt hann kamelarnar leggja seg uttan fyri býin, við brunnin; tað leið móti kvøldi, og kvinnurnar plagdu um hesa tíðina at koma út eftir vatni.
12
Hann segði nú: „HARRI, Gud Ábrahams, harra míns! Lat tað eydnast mær í dag, og ger miskunn móti harra mínum, Ábrahami!
13
Eg standi nú her við kelduna, og døturnar hjá monnunum í býnum koma út eftir vatni.
14
Lat tað nú ganga so, at tann genta, ið eg sigi so við: „Hell á krukku tína, so eg fái drukkið!“ og sum tá svarar: „Drekk bert, og eg skal eisini brynna kamelum tínum!“ – at hon er tann, ið Tú hevur ætlað tænara Tínum Ísaki! Av hesum kann eg so síggja, at Tú hevur gjørt miskunn móti harra mínum.“
2.
Rebekah is Chosen
24:15-61:1
15
Hann var ikki liðugur at biðja, tá kom Rebekka, dóttir Betuel, son Milku og Nakor, bróður Ábraham – hon kom gangandi við krukkuni á økslini.
16
Hon var ógvuliga vøkur genta, moyggj, sum eingin maður var komin nær. Hon fór oman at kelduni, fylti krukku sína og kom so niðan aftur.
17
Tá skundaði tænarin sær ímóti henni og segði: „Gev mær eitt sindur av vatni at drekka úr krukku tíni!“
18
Hon svaraði: „Drekk, harri!“ og tók við tað sama krukkuna niður á hond sína og læt hann fáa at drekka.
1.
Birth of Jacob and Esau
24:19-28:1
19
Táið hon hevði givið honum at drekka, so mikið sum hann vildi, segði hon: „Eg skal eisini fara eftir vatni til kamelar tínar, so nógvum, sum teir vilja hava.“
20
So skundaði hon sær at stoyta krukkuna í trogið og leyp so aftur til brunnin eftir vatni, og soleiðis gav hon øllum kamelum hansara at drekka.
21
Maðurin hugdi at henni og undraðist; men hann segði einki – fyri at fáa at vita, um HARRIN hevði latið ferð hansara eydnast ella ikki.
22
Táið so kamelarnir vóru lidnir at drekka, kom hann við einum nasaringi av gulli – ein hálvan sekul vigaði hann – og tvey gullarmbond, sum vigaðu 10 seklar, legði hann um armar hennara.
23
So spurdi hann hana: „Hvørs dóttir ert tú? Sig mær tað! Er rúm heima hjá faðir tínum til okkara at gista í nátt?“
24
Hon svaraði: „Eg eri dóttir Betuel, son Nakor og Milku.“
25
Og so segði hon: „Tað trýtur hvørki hálmur ella fóður hjá okkum, og har er eisini rúm at gista!“
26
Tá boygdi maðurin seg niður og tilbað HARRAN
27
og segði: „Lovaður veri HARRIN, Gud Ábrahams, harra míns, sum ikki hevur tikið miskunn og trúfesti Sína frá harra mínum! HARRIN hevur ført meg beina leiðina til húsið hjá skyldfólki harra míns!“
28
Gentan leyp nú heimaftur til mammu sína og segði frá øllum hesum.
2.
Esau Sells His Birthright
24:29-34:1
29
Men Rebekka átti ein bróður, ið æt Laban; hann leyp út til mannin har úti við kelduna.
30
– Táið hann sá nasaringin og armbondini, ið systir hansara hevði, og hoyrdi Rebekku, systur sína, siga frá tí, ið maðurin hevði sagt við hana, so fór hann út til mannin, sum stóð hjá kamelunum við kelduna.
31
Og hann segði: „Kom inn, tú signaði HARRANS! Hví stendur tú herúti! Eg havi gjørt húsið í stand, og har er rúm fyri kamelunum!“
32
Maðurin kom nú til hús og tók av kamelunum; Laban bar hálm og fóður til kamelarnar og kom við vatni til mannin og teir, ið við honum vóru, at vaska sær um føturnar í.
33
Men táið matur varð settur fyri hann, segði hann: „Eg leski einki, fyrrenn eg havi borið fram ørindi míni!“ Laban svaraði: „Tala!“
34
Tá segði hann: „Eg eri tænari Ábrahams.
35
HARRIN hevur stórliga signað harra mín, so hann er vorðin ríkur maður; Hann hevur givið honum smáfæ og neyt, silvur og gull, trælir og trælkvinnur, kamelar og esil.
36
Sára, kona harra míns, hevur átt honum son í aldurdóminum; honum hevur hann givið alt, ið hann eigur.
37
Nú hevur harri mín tikið meg í eið og sagt: „Tú mást ikki lata son mín taka sær konu av døtrum Kána’anita, sum eg búgvi í landinum hjá.
38
Nei, tú skalt fara til hús faðirs míns og til ætt mína og taka syni mínum konu haðani!“
39
Tá segði eg við harra mín: „Men vil kvinnan nú ikki koma við mær – ?“
40
Men hann svaraði: „HARRIN, fyri hvørs ásjón eg havi livað, Hann skal senda eingil Sín við tær og lata ferð tína eydnast, so tú fært syni mínum konu av ætt míni og úr húsi faðirs míns.
41
Tá skalt tú vera leysur frá eiðinum til mín, táið tú ert komin til ætt mína – vilja tey ikki lata teg fáa hana, so ert tú leysur frá eiðinum til mín.“
42
Táið eg nú í dag kom at kelduni, segði eg: „HARRI, Gud Ábrahams, harra míns! Hevði Tú tó viljað latið hesa ferð mína eydnast!
43
Eg standi nú her við brunnin; lat tað nú ganga so, at kemur ein ung genta út eftir vatni, og eg sigi við hana: „Gev mær eitt sindur av vatni at drekka úr krukku tíni!“
44
og hon tá svarar mær: „Drekk, og eg skal eisini fara eftir vatni til kamelar tínar!“ – at hon tá er tann kvinnan, ið HARRIN hevur ætlað syni harra míns!“
45
Eg var ikki liðugur at tala soleiðis fyri meg sjálvan, tá kom Rebekka við krukku síni á økslini, og hon fór oman at kelduni eftir vatni. Og táið eg segði við hana: „Gev mær at drekka!“
46
so tók hon við tað sama krukku sína niður og segði: „Drekk bert, og eg skal eisini geva kamelum tínum at drekka!“ So drakk eg, og hon brynti eisini kamelunum.
47
Eg spurdi hana tá: „Hvørs dóttir ert tú?“ Hon svaraði: „Eg eri dóttir Betuel, son Nakor og Milku.“ Tá hongdi eg ringin í nøs hennara og legði armbondini um armar hennara.
48
Og eg boygdi meg niður og tilbað HARRAN, og eg lovaði HARRANUM, Gudi Ábrahams, harra míns, sum hevði ført meg ta beinu leiðina, so eg kundi fáa bróðurdóttur harra míns til son hansara.
49
Og nú – vilja tit nú vísa harra mínum góðsku og trúskap, so sigið mær tað, og um ikki, so sigið mær tað, so eg kann venda mær annan veg, til høgru ella vinstru.“
50
Tá svaraðu Laban og Betuel: „Hetta kemur frá HARRANUM – vit kunnu einki siga við teg, hvørki ilt ella gott!
51
Hygg, har stendur Rebekka – tak hana og far avstað, og lat son harra tíns fáa hana til konu – sum HARRIN hevur sagt!“
52
Táið tænari Ábrahams hoyrdi hesi orð, fall hann til jarðar og tilbað HARRAN.
53
So kom tænarin við stási av silvuri og gulli og við klæðum og gav Rebekku; eisini bróður hennara og móður hennara gav hann dýrar gávur.
54
Síðani ótu og drukku teir, hann og teir, ið við honum vóru, og teir gistu har um náttina. Men táið teir vóru uppi morgunin eftir, segði hann: „Latið meg nú fara aftur til harra mín!“
55
Tá søgdu bróðir og móðir Rebekku: „Lat gentuna verða hjá okkum eina tíð, einar 10 dagar ella so – tá kanst tú fara!“
56
Men hann svaraði teimum: „Tarnið meg ikki, táið HARRIN nú hevur latið ferð mína eydnast! Latið meg fara avstað, so eg kann koma heim til harra mín!“
57
Tá søgdu tey: „Lat okkum rópa gentuna og spyrja hana sjálva!“
58
Tey róptu so Rebekku og søgdu við hana: „Vilt tú fara við hesum manninum?“ Hon svaraði: „Ja, eg vil!“
59
Tá lótu tey Rebekku, systur sína, fara, hana og daddu hennara og tænara Ábrahams og menn hansara.
60
Tey signaðu Rebekku og søgdu við hana: „Systir okkara! Verð 1000 ferðir 10 000, og avkom títt fái portur fígginda sína í ogn!“
61
Rebekka og gentur hennara gjørdu seg nú lidnar; tær settu seg á kamelarnar og fóru við manninum. Tænarin tók soleiðis Rebekku við sær og fór avstað.
3.
Isaac Marries Rebekah
24:62-67:1
62
Ísakur var júst komin aftur av eini ferð til Be’er-Lahai-Ro’i – hann búði í Suðurlandinum.
63
Hann var ímóti kvøldi farin út á markina at hava eina stilla stund; tá hugdi hann upp og sá nakrar kamelar, ið komu.
64
– Táið Rebekka hugdi upp og sá Ísak, ók hon seg niður av kamelinum.
65
Og hon segði við tænaran: „Hvør er hasin maðurin, ið kemur ímóti okkum á markini?“ Tænarin svaraði: „Hatta er harri mín.“ Tá tók hon slørið og fjaldi seg.
66
Tænarin segði nú Ísaki alt tað, ið hann hevði gjørt.
67
So fór Ísakur við Rebekku inn í tjald Sáru, móður sínar; og hann tók hana, hon varð kona hansara, og hann elskaði hana. So varð Ísakur troystaður í sorgini eftir móður sína.